VOB macerası resmen sona erdi.
VOB tarih oluyor
Yeni Sermaye Piyasası Kanunu ile tüm borsalar Borsa İstanbul’un çatısı altında toplanırken, İzmir’deki Vadeli İşlemler Borsası da yeni oluşumun içine alınıyor
Sermaye piyasasının güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işleyişi ve gelişmesini sağlamayı amaçlayan Sermaye Piyasası Kanunu, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kanun, sermaye piyasalarında devrim olarak nitelendirilecek değişiklikler getirirken, Türkiye'deki tüm borsaları tek bir çatı altında toplayacak olan Borsa İstanbul Anonim Şirketi'nin de kuruluşunun yolunu açtı.
Yeni yasa ile 4 Şubat 2005 tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın çaldığı gong ile İzmir'de faaliyete geçen Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası tarihe karışacak. Borsa İstanbul'un esas sözleşmesinin tescil edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş'nin ortaklarının talepleri halinde, bu şirkette sahip oldukları paylar karşılığında pay oranının 0.05 ile çarpılması yoluyla bulunacak oranda Borsa İstanbul payları verilecek. Bu hesaplamaya göre VOB ortaklarının payı yüzde 5 olacak. Ayrıca VOB'un 40 milyon liralık yedek akçesi de ortaklara devredilecek.
İMKB de yok
Kanuna göre, İMKB ve İstanbul Altın Borsası'nın yerine 'Borsa İstanbul' kurulacak. Borsa İstanbul, sermaye miktarı, payları, payların devir esasları, paylara tanınacak imtiyazlar, tasfiye, devir, birleşme, fesih, halk arz sınırlamaları, organları, komiteleri, hesapları ve karlarının dağıtımı ile teşkilatına ilişkin esasların yer aldığı sözleşme, SPK tarafından hazırlanacak ve ilgili bakanın onayına sunulacak. Şirket, bakan onayının ardından kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 6 ay içinde doğrudan tescil ve ilan edilecek. İMKB ve İstanbul Altın Borsası'nın tüzel kişilikleri, Borsa İstanbul A.Ş'nin esas sözleşmesinin tesciliyle son bulacak. Şirketin esas sözleşmesinin tescil edilmesiyle İMKB ve İstanbul Altın Borsası'nın bütün varlık ve borçları, alacakları, hakları ve yükümlülükleri, her türlü kayıtları Borsa İstanbul'a devrolunacak.
Borsa İstanbul'un yüzde 49 hissesi Hazine, yüzde 51 hissesi kendi adına kaydedilecek. Şirketin sermayesinin yüzde 4'ü İMKB'nin mevcut üyelerine, binde 3'ü İstanbul Altın Borsası üyelerine eşit ve bedelsiz olarak, yüzde 1'i ise Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği'ne bedelsiz devredilecek. Borsa İstanbul'a ait payların bir kısmı, gerektiğinde stratejik ortaklıklar kurulması karşılığında ilgili taraflara veya teknoloji, teknik bilgi ve yetkinlik aktarılması karşılığında diğer borsalara ve piyasa ya da sistem işleticilerine devredilebilecek. 3 yıl içinde Borsa İstanbul'un elinde pay kalması halinde, paylar bedelsiz olarak Hazine'ye intikal edecek.
Borsa İstanbul'un kamuya ait paylarının kanun çerçevesinde halka arzı veya satışı Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı bakanın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek esaslar çerçevesinde gerçekleştirilecek. Borsa İstanbul yönetim kurulu başkanı ve üyeleri seçilinceye kadar İMKB'nin mevcut başkanı, Borsa İstanbul'un yönetim kurulu başkanı olarak, İMKB'nin yönetim kurulu üyeleri de Borsa İstanbul'un yönetim kurulu üyeleri olarak görev yapacak.
Zarar edene ceza
Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını veya yatırımcıların kararlarını etkilemek amacıyla yalan bilgi ve haber verenler 2-5 yıl arasında hapis cezası alacak. Sermaye Piyasası Kurulu Yasası'na göre yatırımcıların, yatırım kuruluşlarındaki nakit ve sermaye piyasası araçları ve mal varlığı, kamu alacakları için olsa dahi haczedilemeyecek, üzerlerine ihtiyati tedbir konulamayacak.
Üst üste 5 yıl dönem zararı eden halka açık ortaklıklarda, yönetim kuruluna aday göstermeye ilişkin imtiyazlar, SPK kararı ile kalkacak.
Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği 'Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği' olarak yeniden yapılandırılacak. SPK, borsaların ve piyasa işleticilerinin borsacılık faaliyetlerini düzenleme, gözetim ve denetim makamı olacak. Kanunla, borsaların anonim şirket olarak kurulmalarına yönelik düzenleme yapılıyor. 'Kira sertifikası' ve 'varlık kiralama şirketleri' kavramları ilk kez düzenlendi.
Yeni Asır
Yüzyılların ticaret kenti İzmir'in borsası VOB İzmir'den alındı.